Γκιώνης

Η πιο μικρόσωμη από τις κουκουβάγιες μας. Γκρίζα απόχρωση (σπανιότερα καστανή) με μαύρες λεπτές πινελιές και σειρά από κρεμ μικρά μπαλώματα στις φτερούγες. Διακρίνονται, τις περισσότερες φορές, μικρά "αυτιά" στο κεφάλι του. Τα μάτια του είναι έντονα κίτρινα και το ράμφος του γκρι με μαύρη άκρη.

Είδος κυρίως της νότιας Ευρώπης και της κεντρικής Ασίας (στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος) που ξεχειμωνιάζει στη ζώνη κάτω από την έρημο Σαχάρα (Αφρική). Οι πληθυσμοί των πολύ νότιων παραλίων της Μεσογείου (της νότιας Ελλάδας και των νησιών, της Λέσβου περιλαμβανομένης!) θεωρούνται μερικά μεταναστευτικοί ή και μόνιμοι (δε μεταναστεύουν το χειμώνα). Ο Γκιώνης της Κύπρου έχει πρόσφατα ανακηρυχθεί ξεχωριστό είδος.

Θα τον βρούμε σε εκτάσεις με αραιά δέντρα, όπως πάρκα, περιβόλια, χωριά και τις πλατείες τους (με τα μεγάλα πλατάνια!) όπου μπορεί να βρει κάλυψη, θέσεις για φώλιασμα (σε κουφάλες δέντρων ή κοιλότητες σε οικήματα) αλλά και άφθονη τροφή στο ανοιχτό έδαφος.

• Τρέφεται κυρίως με μεγάλα έντομα (ακρίδες και γρύλλους) και άλλα ασπόνδυλα (σκουλήκια, αράχνες) και σε μικρότερο βαθμό με σαύρες, αμφίβια, μικρά τρωκτικά και άλλα θηλαστικά (νυχτερίδες) και πουλιά.

• Εντοπίζει τη λεία του καθώς στέκεται σε κάποιο υψηλό σημείο και κατεβαίνει να τη συλλάβει με τα πόδια του αλλά κάποιες φορές απλά περπατά στο έδαφος και τη συλλέγει με το ράμφος του.

• Κάθε άνοιξη μέχρι φθινόπωρο αλλά και το χειμώνα σε νύχτες με υψηλές θερμοκρασίες θα ακούσουμε το μονότονο τραγούδι του αρσενικού: ένα σύντομο σφύριγμα με παύσεις 3-4 δευτερολέπτων, που μπορεί να διαρκεί πολλά λεπτά. Το θηλυκό επίσης σφυρίζει αλλά σε πιο υψηλό τόνο και συχνά όταν φλερτάρουν (Άνοιξη) ακούγονται σε ντουέτο.
• Ένα ζευγάρι μπορεί να βρίσκεται μόνο του σε μια περιοχή αλλά συχνά παρατηρείται να φωλιάζουν σε κοντινές αποστάσεις 2-6 ζευγάρια μαζί, κάτι σαν "χαλαρή" αποικία.
• Φωλιάζει σε κοιλότητες δέντρων (κουφάλες) ή κτηρίων και λιγότερο συχνά σε παλιές φωλιές άλλων πουλίων (δρυοκολαπτών, μελισσοφάγων κ.ά.)
• Τη μέρα θα τον δούμε να "λαγοκοιμάται" σε μεγάλα δέντρα (πλατάνια, ευκαλύπτους) ή εισόδους από τρύπες σε τοίχους.
• Ο μεγαλύτερος σε ηλικία δακτυλιωμένος Γκιώνης έφτασε την ηλικία των 6 ετών.
• Τοπικές ονομασίες του σε διάφορα χωριά της Λέσβου είναι επίσης τα: "Χακ" και "Κιού"