Μελισσοφάγος

Merops apiaster
birdwatching
Μελισσοφάγος - Πέτρος Τσακμάκης

Αναγνώριση

Απαραγνώριστος! Γαλάζιο σώμα, κίτρινο πηγούνι και βυσσινί πλάτη. Πετά αργά και με ευέλικτες κινήσεις. Τα νεαρά έχουν πρασινωπή απόχρωση στο σώμα.

Eξάπλωση - ενδιαίτημα

Έρχεται στην περιοχή μας κάθε Άνοιξη, κάπως αργότερα από τα άλλα μεταναστευτικά πουλιά. Εξαπλώνεται κυρίως στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη και Κεντρική Ασία. Το σύνολο του πληθυσμού του ξεχειμωνιάζει σε δυό ζώνες, μια στη Δυτική Αφρική και μια στη Νότια, ενώ υπάρχουν μόνιμοι πληθυσμοί του στο νότιο άκρο της Αφρικής.

Από το νησί μας διέρχονται, ιδιαίτερα κατά τη φθινωπορινή μετανάστευση, εκατοντάδες Μελισσοφάγοι, όμως περισσότερο θα τους ακούσουμε να περνάνε ψηλά και λιγότερο θα τους δούμε.

Αναπαράγονται σε πρανή σε κοίτες ποταμών και δρόμων ή φυσικών πλαγιών και συχνά στο έδαφος, μεσα σε στοές που σκάβουν για το σκοπό αυτό σε περιοχές με ανοιχτή βλάστηση και μόνο διάσπαρτα δέντρα.

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες

  • Τρέφεται με μια μεγάλη ποικιλία από ιπτάμενα έντομα μεσαίου και μεγάλου μεγέθους (0,5 -5 εκ.), κυρίως μεγάλες αγριομέλισσες και σφήκες αλλά επίσης και άλλα έντομα εφόσον βρίσκονται σε αφθονία στην περιοχή τους, όπως λιβελούλες, τζιτζίκια, ακρίδες και ήμερες μέλισσες.
  • Εφορμά στα ιπτάμενα έντομα περιμένοντας να περάσουν κοντά του από υψηλά σημεία όπως στύλους και καλώδια, κορυφές θάμνων και δέντρων, φράχτες κ.ά. και σε αυτά επιστρέφει με τη λεία του. Στη συνέχεια αποκεφαλίζει τα μεγάλα έντομα και τρίβει και αφαιρεί το κεντρί από σφήκες και μέλισσες πριν τα καταναλώσει.
  • Μια άλλη τακτική για αναζήτηση τροφής είναι το να τρέφεται με μικρότερα (πιο εύπεπτα!) έντομα που συλλαμβάνει πετώντας συνεχόμενα.
  • Έχει καταγραφεί να ψάχνει για τροφή κοντά σε φωτιές ή όπου θερίζονται σπαρτά καθώς εκεί εκτοπίζονται και γίνονται εύκολα διαθέσιμα έντομα.
  • Αναπαράγεται Μάιο με Ιούνιο συχνά σε μικρές ή μεγαλύτερες αποικίες.
  • Το ζευγάρι παραμένει μαζί για όλη τους τη ζωή.
  • Τα αρσενικά φτάνουν πρώτα στην περιοχή όπου γεννήθηκαν τα ίδια και αρχίζουν να φτιάχνουν τη φωλιά, πολύ συχνά με τη βοήθεια άλλων πουλίων που δεν θα ζευγαρώσουν! Μάλιστα κατασκευάζουν και κάποιες ψευτοεισόδους πριν φτιάξουν την κανονική τους φωλιά (για λόγους προστασίας).
  • Έχει υπολογιστεί πως η ποσότητα του χώματος που βγάζει καθώς σκάβει για να κατασκευάσει το τούνελ για τη φωλιά του φτάνει τα 6-7 κιλά!
  • Γεννά 4-10 αυγά που κλωσσάνε από κοινού και οι δύο γονείς (συχνά με τη βοηθεια και άλλων πουλιών στην αποικία) και μετά από 21-26 μέρες οι νεοσσοί (συνήθως 4-6) έχουν αναπτυχθεί με επιτυχία ώστε να είναι σε θέση να φύγουν από τη φωλιά.
  • Αν και δεν έχει χαρακτηριστεί απειλούμενο είδος, πρόσφατες μελέτες αναφέρουν πως επηρεάζονται αρνητικά από τη χρήση εντομοκτόνων στη γεωργία, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αφρική.