Αναγνώριση
Ένα σχετικά μικρόσωμο πουλί, με το αρσενικό να έχει μπλε-γκρίζο πάνω μέρος και κεφάλι, καφέ φτερούγα με μια χαρακτηριστική και έντονη λευκή λωρίδα -σαν μουστάκι!- στις πλευρές του προσώπου. Το κάτω μέρος του είναι κοκκινο-πορτοκαλί μπροστά, μέχρι το πρόσωπο και λευκωπό χαμηλότερα προς την περιοχή της κοιλιάς, με ανοιχτόχρωμο ροζ στα πλάγιά της. Χαρακτηριστικός επίσης είναι ο λαμπερά κόκκινος οφθαλμικός δακτύλιος (γυμνό δέρμα γύρω από το μάτι). Το θηλυκό έχει λιγότερο έντονα γκρίζα χρώματα στο πάνω μέρος και όχι έντονη πορτοκαλί απόχρωση στο κάτω μέρος. Και αυτό έχει κόκκινο οφθαλμικό δακτύλιο που όμως έχει ένα λευκωπό δαχτυλίδι γύρω του.
Το ράμφος είναι γκρίζο και μεσαίου μήκους και το χρώμα των ποδιών ροζ- καφέ.
Eξάπλωση - ενδιαίτημα
Η εξάπλωσή του (της αναπαραγωγής) περιορίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην Ανατολική μεσογειακή περιοχή: ΒΑ Ιταλία, Βαλκάνια μέχρι τα δυτικά παράλια τμήματα της Τουρκίας. Ξεχειμωνιάζει στην κεντρική και ανατολική υποσαχάρειο περιοχή (από το Α Μάλι μέχρι το ΒΔ Σουδάν).
Προτιμά ξηρές ανοιχτές περιοχές που καλύπτονται με πυκνή και ψηλή μακκία βλάστηση (τους τυπικούς μεσογειακούς θαμνώνες!), κάποιες φορές με διάσπαρτα δέντρα, πλατύφυλλα δάση (βελανιδιάς) και ελαιώνες. Θα τον συναντήσουμε από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι το υψόμετρο των 1.700 μ. (κάποιες φορές μέχρι αυτό των 2.200 μ.).
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες
- Από το όνομά του και μόνο (cantillans από το cantio, τραγούδι στα λατινικά) καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για έναν σπουδαίο τραγουδιστή! Και πράγματι έχει ένα δυνατό κροταλιστό κελάηδισμα που του αρέσει να δίνει από τις κορυφές των ψηλότερων θάμνων στην περιοχή του.
- Τρέφεται κυρίως με έντομα (τρυζόνια, φάσματα, ημίπτερα, ψαλίδες κ.ά.), αλλά επίσης αράχνες και, εκτός αναπαραγωγικής περιόδου, καρπούς, όπως βατόμουρα, ειδικά κατά τη φθινοπωρνή περίοδο όταν έχει ανάγκη να αποθηκεύσει λίπος ώστε να μεταναστεύσει στην Αφρική.
- Σε κάποιες πολύ θερμές περιοχές οι γονείς έχει παρατηρηθεί πως ταΐζουν βατόμουρα τους νεοσσούς τους, πιθανότατα για να τα βοηθήσουν να ανταπεξέλθουν στις μεγάλες απώλειες νερού.
- Συνήθως γεννά δύο φορές κάθε χρόνο σε ένα καλοσχηματισμένο μπολάκι από χόρτα, λεπτές ρίζες και φύλλα που επενδύεται εσωτερικά με μαλακότερα υλικά, όπως χορταράκια και γούνα, και συνήθως τοποθετείται στο εσωτερικό κάποιου θάμνου ή δέντρου μέχρι περίπου το ένα μέτρο πάνω από το έδαφος. Και τα δύο φύλλα χτίζουν τη φωλιά αλλά το αρσενικό είναι υπεύθυνο να της δώσει σχήμα ενώ το θηλυκό για την εσωτερική επένδυση!
- Γεννά 3-5 αυγά τη φορά που και οι δύο γονείς κλωσσάνε για περίπου 12 μέρες. Οι νεοσσοί, αφού φροντιστούν και από τους δύο γονείς είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τη φωλιά 10-12 μέρες μετά.
- Το Μάιο του 2020 ο προηγούμενα Κοκκινοτριροβάκος χωρίστηκε σε δύο νέα είδη, τον Ανατολικό (Curruca cantillans) και τον Δυτικό (C. iberiae) Κοκκινοτσιροβάκο, με τον τελευταίο να εξαπλώνεται στη ΒΔ Αφρικανικά παράλια, την Ιβηρική χερσόνησο μέχρι την Ιταλία.
- Καθώς οι φωτιά στους μεσογειακούς θαμνώνες είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο, ο Κοκκινοτσιροβάκος είναι εξαιρετικά καλά προσαρμοσμένος σε αυτό και προτιμά μάλιστα τα μεσαία στάδια ανάπτυξης των θαμνώνων αυτών μετά από μια φωτιά.
- Παρατηρείται μια καθαρή αν και μικρή μετατόπιση της εξάπλωσής του προς το Βορρά: κερδίζει περιοχές στο βόρειο όριο της κατανομής του ενώ χάνει άλλες στο νότιο- κάτι που εξηγείται από την απόκρισή του στην κλιματική αλλαγή!