Βραχοτσοπανάκος

Μεσαίου μεγέθους μικρόπουλο με σχετικά μακρύ και δυνατό ράμφος και μεγάλες πατούσες. Όλο το πάνω μέρος είναι γκρίζο μέχρι και την κορυφή του κεφαλιού. Έχει μια χαρακτηριστική μαύρη ταινία που ξεκινά από το ράφμος, περνά από το μάτι και καταλήγει πίσω μέχρι το σβέρκο. Το κάτω μέρος είναι λευκωπό εκτός από τα πλάγια της κοιλιάς και την περιοχή κάτω από την ουρά που έχουν την απόχρωση της σκουριάς. Το ράμφος είναι σκούρο γκρίζο προς μαύρο και τα πόδια γκρίζα.

Εξαπλώνεται από τις ακτές της Ανδριατικής Θάλασσας (κροατία, Μαυροβούνιο, Αλβανία) μέσω της Ελλάδας και της Τουρκίας δυτικά μέχρι το Ιράν. Επίσης σε Συρία, Λίβανο και Ισραήλ.

Τον συναντάμε σε περιοχές με χαμηλή βλάστηση και βράχους αλλά και σε περιοχές με δέντρα εφόσον υπάρχουν ανάμεσα βράχοι. Επίσης σε ερείπια και πέτρινα κτηριακά συγκροτήματακτήρια- που του κάνουν για βράχια!

Θα το δούμε σε όλη την Κεντρική και Δυτική Λέσβο, ειδικά στην περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους με τη χαμηλή βλάστηση των φρυγάνων και τις απέραντες βραχώδεις πλαγιές.

• Η Λατινή ονομασία του γένους του (Sitta) προέρχεται από τη Σίττη του Αριστοτέλη- μάλλον κάποιο είδος δρυοκολάπτη. Η ονομασία του είδους (neumayer) προέρχεται από τον Αυστριακό φυσιοδύφη Neumayer που πρώτος περιέγραψε το είδος στη Δαλματία και Κροατία.
• Στην περιοχή εξάπλωσής του το συναντάμε μόνο σε δύο νησιά: την Κέρκυρα και τη Λέσβο!
• Πολύ δυνατό, σφυριχτό και χαρακτηριστικό είναι το τραγούδι του και γι αυτό μάλλον τον είπαμε τσοπανάκο! Το χρησιμοποιεί από ψηλούς βράχους όταν προσπαθεί να υπερασπιστεί την περιοχή της φωλιάς του από ανταγωνιστές.
• Τρέφεται, βασικά, με ασπόνδυλα όπως έντομα και αράχνες και το φθινόπωρο και το χειμώνα επίσης με σπόρους και σαλιγκάρια.
• Φτιάχνει μια περίτεχνη φωλιά από πηλό, που καταλήγει σε μια είσοδο σε σχήμα σωλήνα, πολύ ανθεκτική και τέλεια καμουφλαρισμένη πάνω στους βράχους. Μάλιστα την χρησιμοποιεί για αρκετά συνεχόμενα χρόνια.
• Στον πηλό της φωλιά ανακατέβει έντομα με απωθητική μυρωδιά για να την κρατά καθαρή από εισβολείς.
• Αλλάζει το περιεχόμενο της φωλιάς του (μαλλί, μαλακά χόρτα κ.ά) δυό φορές το χρόνο για να την κρατά καθαρή από παράσιτα- κάτι σαν ανακαίνηση!. Μάλιστα το ζευγάρι χρησιμοποιεί τη φωλιά για κούρνιασμα και εκτός περιόδου αναπαραγωγής.
• Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (1ος αι.μ.Χ.) εξέφρασε την πεποίθησή του πως οι άνθρωποι παρατήρησαν τον Βραχοτσοπανάκο να χτίζει τη φωλιά του πριν αποφασίσουν να χτίσουν τα δικά τους σπίτια από πηλό!